σονέτο

σονέτο
Ποιητική σύνθεση (από το προβηγκιανό sonet, τραγουδάκι, με μετρική δομή που αντιστοιχεί πραγματικά σε μουσικό σχήμα). Αποτελείται από δεκατέσσερις εντεκασύλλαβους στίχους, που υποδιαιρούνται συνήθως σε δύο τετράστιχα και δύο τρίστιχα (υπάρχει όμως και ένα σ. που λέγεται «έλασσον»-minore - που αντί για εντεκασύλλαβους έχει βραχύτερους στίχους, συνήθως επτασύλλαβους ή οκτασύλλαβους). Η μετρική δομή του σ. - που γενικά αποδίδεται στον Τζάκομο ντα Λεντίνι- είναι ασφαλώς ιταλική, και κατά μερικούς προήλθε από το στραμπότο ή κατ’ άλλους από τη στάντσα. Στην τέλεια μορφή που του έδωσε ο Πετράρχης, το σ. πέρασε και στις άλλες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες και έγινε το 14o και 15o αι. το μέτρο που χρησιμοποιούσαν περισσότερο στην ερωτική ποίηση. Στα τέλη του 13ου αι. παρουσιάστηκε το σ. με ουρά (ή σονετέσα) που χρησιμοποιήθηκε κυρίως για εύθυμα ποιήματα. Σχηματίζεται με την προσθήκη δύο εντεκασύλλαβων που ομοιοκαταληκτούν, και πριν από αυτούς υπάρχει μερικές φορές ένας επτασύλλαβος, που ομοιοκαταληκτεί με τον τελευταίο στίχο του σ. Στο 13o και 14o αι. χρησιμοποιήθηκε επίσης το «τριπλασιασμένο σ.», με την παρεμβολή δηλαδή επτασύλλαβων σκορπισμένων μεταξύ των εντεκασύλλαβων. Στο πρώτο μισό του 16ου αι. έγινε νέα σημαντική τροποποίηση στο σ., που σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία κυρίως στη Γαλλία, τρεις αιώνες αργότερα· αυτή συνίσταται στο ότι η λογική παύση του λόγου δε συμπίπτει με το τέλος του στίχου (enjambement: διασκελισμός). Μέσα στους αιώνες το σ. προσαρμόστηκε στις πιο διαφορετικές ποιητικές, τεχνοτροπίες και στα πιο διαφορετικά αισθήματα: εκτός από τα κυρίως εσωτερικά θέματα και τα ιστορικά, χρησιμοποιήθηκε και για θέματα ευκαιρίας, φιλοσοφικές σκέψεις κ.ά. Στην ελληνική λογοτεχνία, όπου το σ. αναφέρεται και με τον όρο «δεκατετράστιχο», το είδος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους ποιητές της Επτανήσου (που είχαν ιδιαίτερη επαφή με την ιταλική ποίηση) και κυρίως, από το Λορέντσο Μαβίλη ο οποίος θεωρείται ο καλύτερος εκπρόσωπος του. Τεχνικά σ. έδωσε και ο Γιάννης Γρυπάρης στους Σκαραβαίους και Τερακότες.
* * *
το, Ν
λυρικό ποίημα το οποίο αποτελείται από δύο τετράστιχα και δύο τρίστιχα, συνολικά από δεκατέσσερεις στίχους, σε ιαμβικό πεντάμετρο, και ακολουθεί διάφορα είδη ομοιοκαταληξίας, ανάλογα με το είδος του.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. sonetto].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • σονέτο — το (λ. ιταλ.), δεκατετράστιχο ποίημα με αυστηρή στιχουργική μορφή: Ο Μαβίλης έγραψε αποκλειστικά σονέτα …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Βουατίρ, Βενσάν — (Vincent Voiture, 1597/8 – 1648). Γάλλος συγγραφέας. Διετέλεσε γενικός επιθεωρητής του οίκου του Γκαστόν της Ορλεάνης και τον ακολούθησε στις Βρυξέλλες και στη Λορένη. Ανέλαβε επίσης αποστολές στην Ισπανία και την Ιταλία. Το 1639 προσελήφθη στη… …   Dictionary of Greek

  • Κολομπής, Φραγκίσκος — (Κεφαλονιά 1690 – ;).Κληρικός και λόγιος. Σπούδασε στο Φλαγγινιανό Φροντιστήριο ή Φλαγγινιανό Ελληνομουσείο της Βενετίας, το οποίο λειτουργούσε από τον 17ο αι. με ευθύνη της τοπικής ελληνικής παροικίας. Αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος και κατόπιν …   Dictionary of Greek

  • Μίλτον, Τζον — (John Milton, Λονδίνο 1608 – 1674). Άγγλος ποιητής. Φοίτησε στο Christ’s College του Κέιμπριτζ, από όπου έλαβε το πτυχίο του το 1629 και τρία χρόνια αργότερα ολοκλήρωσε και τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Αποσύρθηκε στη συνέχεια στο εξοχικό σπίτι… …   Dictionary of Greek

  • δεκατετράστιχος — η, ο 1. ο αποτελούμενος από δεκατέσσερεις στίχους 2. το ουδ. ως ουσ. δεκατετράστιχο το σονέτο. [ΕΤΥΜΟΛ. Το ουδ. στον πληθ. αριθμό δεκατετράστιχα μαρτυρείται από το 1891 στον Άγγελο Βλάχο] …   Dictionary of Greek

  • κύπρος — I Νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου. Βρίσκεται Δ της Συρίας και Ν της Τουρκίας.Η Κ. είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου και ανήκει γεωγραφικά μεν στη Μικρά Ασία, πολιτικά όμως στην Ευρώπη. Ο πληθυσμός της είναι 80% Ελληνοκύπριοι …   Dictionary of Greek

  • ουμανισμός — Πολιτιστικό κίνημα (λογοτεχνικό, φιλολογικό και φιλοσοφικό), που συνδυάζεται με την καλλιτεχνική Αναγέννηση των ευρωπαϊκών κρατών κατά τον 15o και 16o αι. Ο ο. ξεκινά από την τάση προς μόρφωση, την αγωγή και την πνευματική και σωματική… …   Dictionary of Greek

  • στίχος — Σειρά από συλλαβές με μεταβλητό αριθμό, ρυθμικά τακτοποιημένες κατά αρμονικές περιόδους. Ο ρυθμός που προκύπτει οφείλεται στην κατάλληλη εναλλαγή ισχυρών (άρση) και ασθενών χρόνων (θέση), που μπορεί να γίνει ή με το ποσοτικό (προσωδιακό) σύστημα …   Dictionary of Greek

  • Γκονζάλες, Μαρτίνες Ενρίκε — (Martinez Enrique Gonzalez, Γκουανταλαχάρα 1871 – Πόλη του Μεξικού 1952). Μεξικανός ποιητής. Στην αρχή εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος του μοντερνισμού, αλλά αργότερα κυρίως με το σονέτο του Στρίψτε τον λαιμό του κύκνου,στράφηκε εναντίον του. Η ποίησή… …   Dictionary of Greek

  • Ηνωμένο Βασίλειο — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας Συντομευμένη ονομασία: Μεγάλη Βρετανία Έκταση: 244.820 τ. χλμ. Πληθυσμός: 59.647.790 (2001) Πρωτεύουσα: Λονδίνο (6.962.319 κάτ. το 2001)Κράτος της βορειοδυτικής… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”